کوهنوردی ورزشی است ماجراجویانه در دل طبیعت برای دستیابی به قلل و ارتفاعات با استفاده از ابزار و وسایل مخصوص. ارائه تعریف دقیق و جهان‌شمول از کوهنوردی سخت است، اما بر اساس تعریف فدراسیون کوهنوردی و صعود‌های ورزشی ایران مناطقی که پیمایش می‌شوند باید 1800 متر بالاتر از سطح آب‌های آزاد باشند تا فعالیتی کوهنوردی محسوب شود. کوهنوردی علی‌رغم هیجانی که به ارمغان می‌آورد، خطرات و حوادث خاص خود را دارد که می‌توان با آگاهی و رعایت یک سری اصول از آنها پیشگیری کرد.

این مقاله از «زاگرس اسپرت»  راهنمای کوهنوردی ایمن شماست، در ادامه اصول کوهنوردی را مطرح می‌کنیم تا با رعایت آن‌ها از خطرات کوهستان در امان باشید و تفریح موردعلاقه‌تان تبدیل به کابوسی همیشگی نشود.

 1.هیچ‌گاه بدون اطلاع دادن به دیگران صعود نکنید

کوهنوردی یک ورزش انفرادی نیست و جدای از آن همیشه باید به اعضای خانواده و دوستان خود اطلاع دهید که کجا و از چه مسیری می‌روید و چه زمانی برمی‌گردید. حادثه حتی برای حرفه‌ای‌ترین کوهنوردان نیز اتفاق میفتد و اگر کسی از برنامه پیمایش شما اطلاع داشته باشد می‌تواند درخواست کمک کند. توصیه می‌شود در این باره  فیلم «127 ساعت» را تماشا کنید. دیدن این فیلم می‌تواند یک راهنمای کوهنوردی عملی برایتان باشد!

2. برنامه‌ریزی کنید

صرف‌نظر از طول مدت برنامه کوهنوردی پیش رو، برنامه‌ریزی دقیق همیشه ضروری است. بهتر است یک لیست از تمامی وسایل و ابزار موردنیاز تهیه کنید تا چیزی جا نماند. مسیر موردنظر را به‌دقت بررسی کنید، گزارش صعودهای قبلی را بخوانید و با افراد آگاه مشورت کنید. در نهایت با یک تیم یا باشگاه دارای مجوز همراه شوید و از طبیعت لذت ببرید. همراهی با کسانی‌که هم‌هدف شما در یک صعود هستند، می‌تواند از اصول کوهنوردی با کیفیت باشد.

3. آب‌وهوا را بررسی کنید

همه معتبرترین نمونه‌های راهنمای کوهنوردی در جهان بر این موضوع تاکید می‌کنند. همیشه شرایط آب‌وهوایی منطقه را بررسی کنید تا به بارش و طوفان برخورد نکنید، دست‌وپنجه نرم کردن با این شرایط می‌تواند مرگ‌آفرین باشد. بهتر است در دوره‌های آب‌وهواشناسی کوهستان شرکت کنید و هنگام کوهنوردی به شرایط منطقه و ابرها توجه کافی داشته باشید. از اصول کوهنوردی می‌توانیم به این موضوع اشاره کنیم که همیشه لباس گرم و غذای اضافه به همراه داشته باشید چون شرایط جوی کوهستان ممکن است به‌سرعت تغییر کند و مجبور به شب‌مانی اضطراری یا نقشه‌های جایگزین شوید.

4. تغذیه مناسب داشته باشید

کوهنوردی فعالیت سنگینی است و باید مدام سوخت‌وساز بدن خود را تأمین کنید تا انرژی داشته باشید. مواد غذایی کم‌حجم ولی پرکالری مانند میوه‌های خشک و غلات بهترین گزینه هستند. آب فراوان هم بنوشید تا بدنتان دچار کم‌آبی نشود و اگر ذخیره آب تمام شد حتماً آب کوهستان را قبل از مصرف بجوشانید. این نکته در راهنمای کوهنوردی از اهمیت بالایی برخوردار است.

5. کیف کمک‌های اولیه

یکی از توصیه‌های مهم در راهنمای کوهنوردی ایمن، این است که تجهیزات امنیت خود را به  همراه داشته باشید. هنگام بروز حوادث به‌همراه‌داشتن یک کیف کمک‌های اولیه بسیار مفید است. اقلام موجود در کیف کمک‌های اولیه خود را بشناسید و یاد بگیرید که چطور از آن‌ها استفاده کنید. جدای از مصارف پزشکی، نوارچسب‌ها برای ترمیم موقت پارگی چادر و لباس‌ها هم مناسب‌اند.

6. تأمین روشنایی

حتی اگر برای یک پیمایش کوتاه در طول روز برنامه‌ریزی کرده‌اید همیشه یک منبع نوری مناسب (ترجیحاً هدلایت) همراه خود داشته باشید تا اگر برنامه طولانی شد و خورشید غروب کرد کمکتان کند. اگر هم آسیب ببینید، سقوط کنید یا گم شوید این منبع نوری به نجاتگران کمک می‌کند شما را پیدا کنند. شما می‌توانید خرید هدلایت با کیفیت را از فروشگاه زاگرس اسپرت تجربه کنید.

 7. هم هوایی

هم هوایی یعنی انطباق با ارتفاع در کوهستان و هر صعود موفقی نیازمند هم هوایی است. با افزایش ارتفاع فشار هوا و میزان اکسیژن کاهش پیدا می‌کند و بدن باید بتواند به‌مرور با این تغییرات همراه شود، در غیر این صورت ممکن است دچار ادم مغزی یا ریوی شوید که بسیار خطرناک است. برای پیشگیری از آسیب بهتر است آرام پیمایش کنید و ارتفاع را به‌مرور افزایش دهید. همچنین برای صعود قلل بالای 4000 متر لازم است هفت تا ده روز قبل از صعود اصلی، روی یک قله کوتاه‌تر شب‌مانی داشته باشید تا بدن آماده شود. این نکته از مهم‌ترین نکات راهنمای کوهنوردی اصولی محسوب می‌شود.

8. تجهیزات مناسب به همراه داشته باشید

کوله پشتی کوهنوردی باید سبک و استاندارد باشد تا به‌راحتی حرکت کنید و بار حمل کنید. کفش کوهنوردی باید متناسب با فصل صعود باشد و لژ و وزن مناسبی داشته باشد. پوشاک کوهنوردی هم باید متناسب با فصل صعود انتخاب شود ولی دقت کنید در تمام فصول بارانی به همراه داشته باشید. عینک کوهنوردی، ضدآفتاب و وسایل بهداشتی هم از دیگر وسایل ضروری پیمایش هستند. علاوه بر اطلاعاتی که در این راهنمای کوهنوردی برای شما آماده کرده‌ایم، شما می‌توانید برای خرید تجهیزات کوهنوردی خود از سایت ما، زاگرس اسپرت، استفاده کنید.

9. حفظ طبیعت

ایجاد آلودگی صوتی برای دیگر هم‌نوردان یا ریختن زباله‌ها در کوهستان و آسیب رساندن به پوشش گیاهی منطقه از کارهایی است که هر طبیعت دوستی باید از آن اجتناب کند. تاحدامکان از ظروف یکبار مصرف استفاده نکنید و هر زباله‌ای که تولید کردید را به پایین کوه بیاورید. این نکته از مهم‌ترین اصول اخلاقی در این راهنمای کوهنوردی است.

سخن نهایی

آموزش و برنامه‌ریزی در کوهنوردی مهم است و می‌تواند از حوادث بسیاری پیشگیری کند. باتوجه‌به آمار بالای حوادث و تلفات در کوهستان‌های کشور، رعایت اصول به نظر ساده بالا می‌تواند گامی برای ارتقای سلامت جامعه کوهنوردی کشور باشد. پس ‌روی آموزش سرمایه‌گذاری کنید، به‌مرور وسایل و تجهیزات باکیفیت بخرید و با هم‌نوردانتان از آرامش و عظمت کوهستان لذت ببرید.

اگر به نظرتان می‌توان این راهنمای کوهنوردی را با نکاتی دیگر تکمیل کنید، آن‌ها را با ما در میان بگذارید. صعود خوبی داشته‌ باشید!